17. Yüzyıl Hollanda Resminde Portre

Ingilizce söylenişiyle “The Golden Age Of Painting/Resmin Altın Çağı” dendiği zaman, bundanyalnız ve sadece 17 yy. Hollanda resmi anlaşılır. Biraz olsun Sanat Tarihi ya da Sanat dünyasınaaşina olan herkes bilir bu deyişi.Sadece sanat açısından değil, ama aynı zamanda ekonomik ve sosyal gelişme açısından 17. yyHollanda'sı benzersiz bir yapı sergiler. Bu dönem Hollandası denizlerde Ingiltere ile boy ölçüşebilirhale gelmiş, sömürge kaynaklarından akan gelirler aracılığıyla alabildiğine zenginleşmiş veyoğun bir kültürel birikim düzeyine ulaşmıştır. Ayrıca aynı Hollanda Avrupa'daki tüm devlet vekuruluşlara oranla en “liberal” yapıyı temsil eder.Merkezi bir otoriteye bağlı olmaksızın gelişen belediye vb. gibi sivil kuruluşların yönetimindekikent devletleri bu “liberal” ortamın doğmasında etkili bir rol oynamıştır. Ve işte bu sayededir ki,-Resmin Altın Çağın'nda her beş evden birinde mutlaka bir resim vardır. Gene bu sayede “dinselve tarihi konular” ve portre'nin yanı sıra, peyzaj enteriyor ve janr gibi resim türleri, birbirindeniyice ayrılan bağımsız ifade araçlarına dönüşmüştür.Bu gelişmelere koşut olarak portre ve özellikle de grup portreciliğinin yaygın bir uygulama halinegelmesi tümüyle Hollanda sanatına “özgü” yeni bir yönelişi temsil eder. Rembrandt ve FransHals gibi ressamlar diğer ülkelerde örnekleri pek görülmeyen grup portreciliğinin en yetkinustalarıdır.Öte yandan Holanda'nın kültürel ve sanatsal değerleri her şeyin üstünde tutan anlayış ve geleneği;Hollanda'nın Hitler Almanyası tarafından işgal edileceği anlaşılacağı zaman Hollandalılarınpara, mücevher ve altın gibi maddi değerleri değil de (bir örnek olsun diye veriyorum)Rembrandt'ın “Gece Nöbeti” gibi grup portreciliğinin doruk noktasını temsil eden başyapıtınısaklamalarıyla sonuçlanmıştır.Sözün özeti şudur ki; Ümran Aria'nın (o zamanki adıyla Mimar Sinan Üniversitesi'nde benimyönlendirmemle gerçekleştirdiği “17. yy Hollanda Resminde Portre” başlıklı tez çalışması yukarıdasözünü ettiğim gelişmeleri, derinlemesine araştıran bu gelişmelerin biçimsel karşılıklarınıanalitik bir yaklaşımla çözümleyen ve değerlendiren “benzersiz” bir girişimdir ve bu çalışmanınne Türk sanatında ne de Türk Sanat tarihinde bir benzeri daha vardır.