Altın Orda Devlet'inde Din

Bu çalışmamızda Cengiz Han'ın büyük oğlu Cuci tarafından temelleri atılan ve onun oğlu Batu Han tarafından Deşt-i Kıpçak bölgesinde kurulan Türk-Moğol devleti "Altın Orda Devleti" nin geçirdiği dini değişimler analiz edilmiştir. Altın Orda Devleti'nin hâkimiyeti altında olan Deşt-i Kıpçak, Orta Asya, Kafkasya, Kırım ve Sibirya coğrafyalarında çeşitli din ve inançlara sahip halklar bulunmakta idi. Bu halklar ilk defa bir siyasi yönetimde birleşebilmişlerdi. Devletin başarılı bir şekilde gelişmesi için sadece bölgelerin siyasi birliği değil, manevi birliğe de ihtiyacı vardı. Bu durum İslam dininin bürokraside rağbet görmesinin nedenlerinden biri olmuştur. Devlet adına yazılan mektup, yarlık ve belgeler üzerinde yapılan araştırmalar sonucu güç kaynağı olarak Gök Tanrı kültünün devam ettiği anlaşılmıştır. Doğu Avrupa'ya gelen Moğol savaşçılarının Türkleşmesi o kadar hızlı olmuştur ki, artık XIV. yüzyılda burada Kıpçak edebiyatı ve Kıpçak Türkçesi yaygın olarak kullanılır hale gelmişti.