Avrupa ve İmparatorluk; Kurucu Bir Süreç Üzerine Düşünceler

"Reel sosyalizmin" mevcut krizinin, sermayenin sosyalist idaresindeki krizden başka bir şey olmadığını iddia edebilir miyiz? Peki mevcut durumun, komünizmin nihai krizi ile hiçbir ilgisinin olmadığını ileri sürebilir miyiz? Eğer yüz elli yıllık bir tarihten çıkan dersleri kabul ederek sosyalizm ile komünizm arasındaki ayrımı mümkün olduğunca güçlü biçimde yeniden savunursak, gerçekten böylesi iddialarda bulunabiliriz. Çünkü sosyalizm, içinde sermayenin örgütlenip idare edildiği bir biçimden başka bir şey değildir. Fakat komünizm, her iki kapitalist sistemin de yıkılmasından, yani sınıf sisteminin ve sömürü sisteminin yıkılmasından sonra, toplumun örgütleyici rolü değil devletin örgütleyici rolü yok edildiğinde, içinde toplumun örgütlenebileceği bir biçimdir.