Demokrat Parti

Cemil Meriç Batılılaşma sürecindeki Türkiye'yi, Batı'ya giden geminin Doğu'ya bakan yolcuları, olarak tanımlar. Bu sürecin başlangıç noktası, Sultan III. Selim'in tahta çıkmasıyla başlayan, Osmanlı İmparatorluğu'nun kendi kaynaklarıyla kalkınmaktan vazgeçip rotayı Batı'ya kırdığı tarihtir (1789). Bu tarihten itibaren, Fransız İhtilali'nin devrimci, pozitivist, seküler, ırkçı, saf akıl ve bilimci düşünceleri Balkanlar'dan başlayarak Osmanlı'nın içine yayılmaya başlamıştır. Yetmiş iki milleti bütün değerleriyle bünyesinde yüzyıllarca yaşatan ve Fransız İhtilali'ne kadar büyük bir uluslar üstü yapıya sahip olan Osmanlı İmparatorluğu, başta ulusçuluk olmak üzere, İhtilal değerlerinin de etkisiyle 1918 yılında yıkıldıktan sonra süreç maalesef, Türkiye Cumhuriyet'inin kurulmasından sonra da etkisini artırarak devam ettirmiştir. Yazar, kitabında Fransız İhtilali'nin, bizim al(a)madığımız öteki yüzünü, siyasal muhafazakârlığı, ülkemizdeki son iki yüz yıllık siyasal muhafazakârlığı ve 1946 yılında kurulan Demokrat Parti'nin on dört yıllık siyasal hayatını, siyasal muhafazakârlığın temel ilkelerine göre analiz etmiştir. Adnan Menderes'in 7 Ocak 1946 tarihinde DP'nin kuruluşunda yaptığı açıklama: Bugün Demokrat Parti resmen kuruldu. Şimdi Türk siyasî hayatında yepyeni bir sahife açılıyor. Bu tarih, gelecek kuşaklar için asla unutulmayacak bir kilometre taşı olacak. Artık tek parti-tek şef sisteminin egemenliği, yalnız devlet hayatımızın dar kalıpları arasından çıkmakla kalmayacak; aynı zamanda, milletimiz yıllarca özlemini çektiği demokrasinin en ufuklarından özgürce nasibini alacak. Ülkemizin kalkınmaya ekonomik açıdan gelişmeye ihtiyacı var. Demokrasi ve kalkınma hamleleri Demokrat Parti'nin iki temel felsefesi olacak. Kurucusu olduğum bu partinin, politik hayatımızda sonsuza kadar devam edeceğini ümit etmek istiyorum. Bizden sonra bu partinin başına geçecek yöneticilerin, 1946 ruhunu daima hafızalarda canlı ve uyanık tutmaları en samimi dileğimdir. Adnan Menderes'in idam öncesi yazdığı mektup: Sizlere dargın değilim. Sizin ve diğer zevatın iplerinin hangi efendiler tarafından idare edildiğini biliyorum. Onlara da dargın değilim. Kellemi onlara götürdüğünüzde deyiniz ki, Adnan Menderes hürriyet uğruna koyduğu başını 17 sene evvel almadığınız için sizlere müteşekkirdir. İdam edilmek için ortada hiçbir sebep yok. Ölüme kadar metanetle gittiğimi, silahların gölgesinde yaşayan kahraman efendilerinize acaba söyleyebilecek misiniz? Şunu da söyleyeyim ki, milletçe kazanılacak hürriyet mücadelesinde sizi ve efendinizi yine de 1950'de olduğu gibi kurtarabilirdim. Dirimden korkmayacaktınız. Ama şimdi milletle el ele vererek Adnan Menderes'in ölüsü ebediyete kadar sizi takip edecek ve bir gün sizi silip süpürecektir. Ama buna rağmen merhametim sizlerle beraberdir.