Dini Terimler Sözlüğü

HAFÎ:Gizli, kapalı. 1. Usûl-i fıkıh ilminde, mânâsı açık olduğu hâlde söyleyenin maksadını ifâde etme hususunda kapalı, gizli söz. "Katil mîrâsçı olamaz" hadîs-i şerifinde katil lafzı hafidir. Bu kelimenin, kasten bilerek adam öldürenin mîrâsçı olamıyacağı hususunda mânâsı açık olduğu hâlde, hatâ ile öldürenin de bu hükmün altına girip girmediği hususunda kapalıdır. Bu kapalılık sebebiyle âlimler bu konuda farklı hükümler bildirmişlerdir. (Serahsî) Mâide sûresinin otuz sekizinci âyet-i kerîmesinde hırsıza verilecek cezadan bahsedilmektedir. Âyet-i kerîmedeki sarık (hırsız) kelimesi hafidir. Çünkü tarrâr (yankesici) ve nebbâşı (kefen soyucuyu) da içerisine aldığı hususunda kapalıdır. Bunun için, âlimler, âyet-i kerîmede hırsıza verilecek cezanın, yankesiciye de verileceğinde sözbirliği ettikleri halde, kefen soyucu hakkında ihtilâf etmişler, farklı hükümler bildirmişlerdir. (Serahsî, Molla Hüsrev) 2. Tasavvufta âlem-i kebîrdeki beş latîfeden biri.Kalb, rûh, sır, hafîve ahfâ latifelerinin asılları, kökleri âlem-i kebîrdedir. İnsanın dışındaki varlıklara "âlem-i kebîr" denir. (İmâm-ı Rabbânî)Hafî Okumak:Namazda sessiz okumak. İmâmın öğlen, ikindi ve üç ve dört rek'atlı namazların üçve dördüncü rek'atlarında sessiz okuması.Hafî okunacak yerde cehrî (açık), cehrî okunacak yerde hafî okunursa secde-i sehiv lâzım olur. (Halebî)HAFÎF İKRÂH:Şiddetli olmayan zorlama. Canın veya uzvun telefine yol açmayan, yalnız acı ve eleme sebeb olacak derecedeki dövme ve hapsetme gibi şeylerleyapılan zorlama. (Bkz. İkrah)Hafif ikrah karşısında kalan kimsenin riya yâni gösteriş yapması caiz değildir. (Muhammed Hâdimî)HAFİF NECÂSET:Eti yenen dört ayaklı hayvanların bevli (idrarı) ve eti yenmeyen kuşların pisliği. Hafif necasetlerden bir uzva veya elbisenin bir kısmına bulaşınca bu kısım veya uzvun dörtte biri kadarı namaza zarar vermez. (İbn-i Âbidîn)HAFÎF-ÜL-HÂZ:Zevcesi (hanımı) ve çocuğu olmayan. İki yüz yılından sonra, sizin en iyiniz, hafîf-ül-hâz olandır. (Hadîs-i şerîf-Keşf-ül-Hafâ) Hicretten (Resûlullah efendimizin Mekke'den Medîne'ye göç etmesinden) iki yüz sene sonra gelenler arasında bulunan; Bişr-i Hafi, Bâyezîd-i Bistâmî ve Ebü'l-Hüseyn Nûrî gibi büyük âlimler hafîf-ül-hâz idiler. (Saîdüddîn Fergânî)