Dönme Kadınlar; Toplumsal Cinsiyet, Kimlik ve Sınırlar

Elinizdeki kitapta erken modern dönemde dogdukları yerleri, ailelerini ve dinlerini bırakan Akdenizli kadınların, toplumsal ve siyasi olarak sahip oldukları karmaşık alanı açık eden hikâyeleri anlatılıyor. Dönme, en dar anlamıyla, erken modern Akdenizde Hıristiyanlıktan Müslümanlıga geçenler için kullanılır. Eric R. Dursteler, Dönme Kadınlar kitabında, bu anlamı ustaca degiştirerek kelimeyi, dönemin ve bölgenin toplumsal, dini, siyasi ve toplumsal cinsiyet sınırlarının ötesine geçen herkesi kapsayacak şekilde kullanıyor. Güçlü bir arşiv çalışmasıyla aktarılan bu hikâyeler aracılıgıyla Dursteler, hem erken modern dönem Akdenizde kadınların belirli deneyimleri ve koşullarına hem de daha geniş kültürel ve toplumsal pratiklerle geleneklere dair önemli öngörülerde bulunuyor. Kitapta, kendisini ezen kocasından kaçmak için İstanbula, dönme agabeyinin yanına gelip Fatma Hatun adını alan Venedikli Beatrice Michelin hikâyesiyle kadınların din ve yer degiştirerek nasıl şahsi ve ailevi statülerini yükselttiklerini okuruz. Hıristiyan Elena Civalelli ve Müslüman Mihaleşatoroviçin paralel hikâyesinde, iki cesur kadının Osmanlı-Venedik sınırını kullanarak kendi hayatlarını tayin edişlerine tanık oluruz. Yunan adası Milostan kaçan dört Müslüman kadının (Ayşe, Emine, Hatice ve anneleri Maria) Korfuya sıgınmaları ve Islamdan Hıristiyanlıga dönmeleriyle, bir kadının hayatı üzerinde söz sahibi olmasının nasıl Osmanlı-Venedik sınırında uluslararası bir fırtına kopardıgını görürüz. Kadın failligine dair heyecan verici bir anlatı olan Dönme Kadınlar, erken modern Akdenizde kimlik ve dönmelik arasındaki baglantıyı aydınlatıyor. Zengin içerige sahip bu sürükleyici kitap, sadece dönemi çalışan araştırmacılara degil, geniş bir okuyucu kitlesine hitap ediyor.