EHL-İ REY YURDU KÛFE'DE ÖZGÜN BİR HADİS ÂLİMİ ‘ÂMİR eş-ŞA‘BÎ

Âmir eş-Şa‘bî, I/VII. asırda bütün İslam coğrafyasının her açısından en karışık bölgesi olan Kûfe'de yaşamıştır. Ama öyle görünüyor ki toplum yaşamının hemen her vechesini içine alan bu karmaşa diğer taraftan olabildiğince zengin bir çeşitlilik ve renk de ortaya koymuştur. Nitekim günümüzde dahî geçerliliğini sürdüren pek çok itikadî ve fıkhî akımın temelleri bu asrın Kûfe'sinde atılmıştır. Şehrin bu havası diğer bütün bireyleri gibi Şa‘bî'nin hayatında da önemli roller icra etmiştir. Zira o bir taraftan dönemin en kanlı isyanlarında ciddî roller üstlenirken diğer taraftan valilerin ve hatta halifelerin sohbet arkadaşı ve nihayet ilim meclislerinin en aranan siması, hemen bütün ilim dallarında söz sahibi olmuş bir âlim konumundadır. Bununla birlikte Şa‘bî denilince akla ilk gelen şüphesiz Hadis ilmidir. Bununla birlikte Şa‘bî'nin, Kûfe gibi Ehl-i Rey ile anılan bir şehirde doğup yetişmiş bir hadis âlimi olmak gibi dikkat çekici özelliği daha vardır. Bununla ilgili olsa gerek Şa‘bî'nin çözüm sistemi içinde hadis kadar rey ve kıyasın da yeri vardır. Hatta bazı konularda öyle görüşler ileri sürer ki buralarda Ehl-i Rey bile ona kıyasla muhâfazakâr kalır.