Erzincanlı Terzi Baba {Hayyat Muhammed Vehbi Kuddise Sirruh} Külliyatı

Zâhirî ilimlerin mütehassısı; bâtınî marifetlerin hazînesi; insânlara doğru yolu göstererek hakîkî seâdete kavuşduran ve kendilerine Silsile-i Aliyye ismi verilen zül-cenâhayn, allâme ve başbûğ velîlerin yirmi dokuzuncusu; Ehl-i Sünnetin gözbebeği Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî Hazretleridir. Terzî Baba diye meşhûr olan Erzincânlı Hayyât Muhammed Vehbî Hazretleri de, Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî Hazretlerinin mutlak halîfesi kâmil ve mükemmil mürşid Abdullâh-i Mekkî Hazretlerinin mutlak halîfesidir. Terzî Baba Hazretleri Kenzül-Fütûh isimli mensûr eserinde Ehl-i Sünnet İtikâdını, İmâm-ı Mâtürîdî Hazretlerinin İtikâdına göre Allâhü Teâlânın zâtî ve sübûtî sıfâtlarını ve bazı tecellîlerini bildirmiş; nihâyeti bidâyete derc eden yanî başka yolların en sonunda elde edilebilecek en yüksek makâmlara ve feyzlere daha başlangıçta kavuşturan Nübüvvet Yolu Nakşibendî âdâbının ve erkânının bazılarını yazmış ve bu eserini bizzât kendi emriyle talebesi ve halîfesi Hâfız Muhammed Rüşdî Efendiye Miftâhul-Kenz ismiyle tanzîm ettirmiştir. 1214 beyitlik Miftâhul-Kenz adlı bu eserin transkribini yaptığımız kitâbımız, Yedi Kısımdır. BİRİNCİ KISIMda, allâme, zül-cenâhayn, kâmil ve mükemmil mürşid Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî Hazretlerini; İKİNCİ KISIMda, Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî Hazretlerinin mutlak halîfelerinden ve Terzî Baba Hazretlerinin mürşid-i kâmili Şeyh Abdullâh-i Mekkî Hazretlerini tanıtmaya çalıştık. ÜÇÜNCÜ KISIMda, Terzî Baba Hazretlerini, eserlerini, menkıbelerini ve halîfelerini, başta Aşçı İbrâhîm Dede Efendinin, tashîhli müellif nüshası İstanbul Üniversitesi Nâdir Eserler Kısmında, 78, 79, 80 Numarada bulunan ve tamâmı 2130 sayfa ve 3 büyük cild olan Risâle-i Terceme-i Ahvâl-i Aşçı Dede-i Nakşî Mevlevî isimli hâtırâtından ve müellif nüshası Erzurûm İl Halk Kütüphânesinde, 38874 Numarada bulunan ve Erzincânlı Şeyh Muhammed Sâmî Hazretlerinin talebelerinden Muhammed Tâhir Efendinin Hicrî 19 Zil-Hicce 1309da [15 Temmûz 1892] yazdığı Şevkistân adlı 214 sayfalık yazma eserinden ve başka orijinal kaynaklardan hareketle, çok tafsîlâtlı tanıttık. DÖRDÜNCÜ KISIMda, Miftâhul-Kenzin transkribini yaptık. Bu mukâyeseli çalışmamızda, resmî kayıdlara giren yazma nüshalardan, Fransa nüshası hâriç, 5 Nüsha Ankara, 3 Nüsha İstanbul, 1 Nüsha Konya ve 1 Nüsha da Çorum Nüshası olmak üzere toplam 10 yazma nüsha ile Hicrî 1274 Tarîhli matbû ilk nüshası da dâhil toplam 4 matbû nüshayı kullandık. BEŞİNCİ KISIMda, bu kitâbımızı hâzırlarken istifâde ettiğimiz 58 kaynağı yazdık. ALTINCI KISIMda, çalışmamıza esâs aldığımız en eski tarîhli yazma nüshası İstanbul Üniversitesi Nâdir Eserler Kütüphânesinde, 2340 Numarada bulunan ve Terzî Baba Hazretlerinin vefâtından 5 sene önce yanî 8 Rabîul-Âhir 1259da [8 Mayıs 1843] istinsâh edilen nüshanın [Latin Harfleri Tertîbiyle] tıpkıbasımını koyduk. YEDİNCİ KISIMda, Terzî Baba Hazretleri ile alâkalı yapılan resmî ve şahsî birkaç yayının hiçbirinde kullanılmayan 11 aded yazma nüshanın ve kullandığımız orijinal kaynaklardan bazılarının birkaç sayfasının mikro-filmini tıpkıbasım olarak çıkardık. Bu kitâbımız, Terzî Baba Hazretleri ile alâkalı bu zamâna kadar yapılan çalışmaların en tafsîlâtlısıdır.