Finansal Krizin Gizli Doğası; Maça Kızı Efekti_{Maça Kızı Efekti}

Financial Times, 1997 yılında bir yarışma düzenler. Ekonomist Richard Thaler tarafından hazırlanan yarışma şöyledir: Okuyuculardan 0 ile 100 arasında bir sayı seçmeleri istenir. Seçilen sayıların ortalamasının 2/3üne en yakın olan sayıyı tahmin eden yarışmayı kazanacaktır. Gazete soruyu biraz daha açıklamak için bir örnek verir: Örneğin yarışmaya 5 kişinin katıldığını ve seçilen sayıların 10, 20, 30, 40 ve 50 olduğunu varsayalım. Bu durumda ortalama 30 olacak ve 30un 2/3ü 20 olduğundan, 20 sayısını seçen kazanacaktır. Oyundaki en önemli nokta, eğer kazanmak istiyorsanız diğer oyuncuların nasıl düşündüğünü bilmeniz gerektiği hususudur. Eğer herkesin 20yi seçeceğini düşünüyorsanız kazanmak için 20nin 2/3ü olan 14ü seçmeniz gerekiyor. Peki ya herkes sizin gibi düşünür ve 14ü seçerse? Bu durumda kazanmanız için 10u seçmeniz gerekecektir. Bu şekilde düşünmeye devam ettiğiniz sürece sonunda kazanmanız için 1i seçmeniz gerektiği düşüncesine ulaşırsınız. Fakat böyle bir yarışmada herkesin 1i seçmeyeceği açıktır. Peki, öyleyse kazanmak için nasıl düşünülmeli? Yarışmada kazanan rakam 13tür... Nasıl olmuştur da 13 kazanmıştır? Eğer kazanan rakam 1 olsaydı hiç kimse hata yapmamış olacaktı. Dolayısıyla da herkes kazanacaktı. 13 kazandığına göre birçok insan hata yapmış demektir 2007 yılında başlayan ve etkileri halen devam eden global finansal krizde hata nerede ve kim tarafından yapılmıştı?.. Suçlu kimdi?.. Hangi delilleri bırakmıştı?..