Hilafetin Tarihsel Gelişimi ve Kaldırılması

"Kurtuluş Savaşı Kütüphanesi"nin amacını Prof. Dr. Toktamış Ateş şöyle ifade ediyor: "Bu seride yayınlanacak olan kitapların, zevkle ve kolay okunan çalışmalar olmasını umut ediyorum. Çok değerli yazarların, yoğun emeklerinin ürünü olarak gün ışığına çıkan, elinize ulaşan ve ulaşacak olan bu çalışmaların, en ufak bir saptırmaya bile uğramamış olduğundan emin olun." "Biz tarihi, 'geçmişte ne olduğunu merak ettiğimiz için' değil, geçmişle yaşananların 'ne gibi sonuçlara yol açtığını' görmek ve anlamak için inceliyoruz. Yani asıl endişemiz, 'dünü' değil; 'bugünü' ve hatta 'yarını' görmek ve değerlendirmek. Ve bu konuda bize en yoğun ışık tutacak gelişmeler, hiç kuşkusuz 'yakın tarihimizin' gelişmeleri." "Bu dizi, bu amaca yönelik olarak hazırlandı." Türkiye'de demokrasinin serüvenine bakıldığında ister din-devlet ilişkilerinin gelişimi ya da başka bir ifadeyle laikleşme boyutuyla olsun, ister Batılı devlet modelini oluşturma yönünde yaşanmış kurumsal değişim boyutuyla, hilafet başlıca aktörlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu itibarla modernleşme sürecinde geleneksel siyasal yapıyla adeta özdeşleşen hilafetin gelişimi ve kaldırılması hangi bakış açısıyla ya da ideolojik tasarımla olursa olsun Türkiye üzerine yapılan tüm araştırmalarda vurgu yapılan başlıca konular arasında yer almaktadır. Bu kitabın amacı da aslında bundan farklı değil. Ancak bunu yaparken süreç yalnızca 19. yüzyıl sonrasındaki gelişmelerle sınırlı tutulmamıştır. Konu daha geniş bir zaman sürecinde, ancak belli bir plan doğrultusunda ele alınmıştır. Böylelikle okura kurumun bütünsel bir gelişim çizgisinin ve her yeni dönemde farklı fonksiyonlarla biçimlenişinde etkili olan başlıca kırılma noktalarının sunulması amaçlanmıştır.