Kadınların Yerel Siyasi Temsil Süreçleri

Bu kitap Şubat ayında tamamladığım doktora tezinden yola çıkarak hazırlanmıştır. Kadınların yerel siyasi temsil süreçleri üzerine araştırma yapmayı tercih etmem tesadüfen olmamıştır. Doktora ders döneminde, kadınların ailede karar alma süreçlerine katılımı konulu ödevi hazırlarken başladı süreç. Literatür okumalarım devam ederken ailemdeki ve çevremdeki kadınların aile içinde karar alma süreçlerinden nasıl dışlandıklarını görmeye başladım. Aile içinde belirlenen ve sürdürülen bu yapı ve zihniyetin toplumsal yaşam içinde de aynen devam ettiğini kadınların aslında sadece aile içinde karar alma süreçlerinden değil aynı zamanda hayattan, kamusal alandan, siyasetten ve siyasal alandan da dışlandıklarını fark ettim. Diğer taraftan siyasal alana çıkıp milletvekili belediye başkanı/meclis üyesi seçilmeyi başaran kadınların; aile yapıları, eğitimleri, seçim süreçleri aday adaylığı, adaylık, yönetici deneyimleri kısaca seçilme hikayelerini merak etmeye başladım. Okumalarım bu yöne evrildikçe özellikle kadınların ulusal yerel seçim aday adaylığı adaylık süreçleri  ile çalışmaların sınırlılığı ile karşılaştım.

Araştırma sorularım zaman içinde başka yönlere açılım yaptıkça ve çeşitlendikçe; araştırmacı olarak siyasal alana çıkıp seçim süreçlerini deneyimlemem gerektiğine karar verdim ve 7 Haziran 2015 Genel Seçimlerinde Ankara 1.Bölge milletvekili aday adayı oldum. Milletvekilliği aday adaylığı sürecini başvuru formunun doldurulmasından mülakata kadar tüm aşamalarını katılımcı gözlem yaparak deneyimledim. Deneyimlerim sonucunda “milletvekilliği aday adaylığı süreci” ile ilgili kadın aday adaylarının hangi aşamalardan geçtikleri, siyasi partileri ile ilişkileri, karşılaştıkları zorluklar ve engellerin neler oldukları bilgisine ulaştım. Geldiğim nokta da kadınların siyasi temsili üzerine çalışacaktım özellikle de yerel seçim süreçleri aday adaylığı adaylık deneyimlerini çalışacaktım ama bu deneyimleri hangi kadın temsilciler milletvekili belediye başkanı meclis üyesi üzerinden ortaya koymam gerekiyordu bunu bilemiyordum. Bunun için siyasal alana çıkarak Ankara büyükşehir, Altındağ ve Çankaya Belediyesi meclis toplantılarında hem belediye başkanlarını hem de belediye meclis üyelerini izledim ve gözlemler yaptım. Gözlemlerim sonucunda; belediye başkanlarının meclis toplantılarında ve alınan kararlarda daha etkili olduklarını gördüm. Ayrıca, yerel siyasetin karar alma süreçlerinde kadın temsilinin çok daha düşük olması ve dünya ile ters bir seyir izlemesi ilgimin yerel seçim süreçlerinde temsil edilen kadın belediye başkanlarının deneyimlerine yönelmesini de destekliyordu.

Türkiye’de daha önce kadınların/kadın belediye başkanlarının yerel seçim süreçleri deneyimleri üzerine yapılmış bir çalışmaya rastlamadım. Bu çalışma, öncelikle alanında bir ilki gerçekleştirmekte ve kadınların ulusal/yerel siyasi temsili literatürüne zengin bir katkı sunmaktadır. Bu kitap ile; 2014 yerel seçimleri ile belediye başkanı seçilmiş ve görevinin başında olan kadın belediye başkanlarının, yerel siyasetin erkek egemen yapısı içinde kendilerine nasıl alan açtıkları, seçilme süreçlerinde ve sonrasında yaşadıkları, kadınların bilgi ve deneyimleri bağlamında incelemekte, ortaya koyulmakta ve yorumlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda yerel seçimlerin aday adaylığı ve adaylık süreçleri tüm aşamaları ile ele alınmıştır. Ayrıca kadın başkanların, kadın temsilci olarak ortaya koydukları farkları ve sorumlulukları özellikleri algıları, deneyimleri ve bilgileri doğrultusunda değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Dr. Ruziye Tali