Karabağ Ağızları 1

Tarihte Türk yurdu olarak yerini alan Karabağ, Azerbaycanın en güzel mekânlarından birisidir. Bugün Ermenistan işgali altında bulunan bölge, gerek tabii güzellikleri yönüyle gerek yetiştirmiş olduğu ilim ve sanat adamlarıyla ülkenin en önemli yöresi olarak temayüz etmiştir. Azerbaycan tarihinde kültür ve sanat yönünden önemli bir yere sahip olan Karabağ, dil özellikleri yönüyle de farklılık arz etmektedir. Azerbaycandaki dört farklı ağız bölgesinden Batı grubu ağızlarında yer alan yöre, Azerbaycan ağızlarında da öneli bir yere sahiptir. Karabağdan zorla çıkartılan Azerbaycan Türkleri, bugün Azerbaycanın farklı bölgelerinde zor şartlar altında yaşam mücadelesi vermekte, binlerce mülteci çadırlarda, odalarında ve vagonlarda hayatlarını devam ettirmektedir. Azerbaycanın farklı yerleşim yerlerinde hayatlarını idame ettiren mülteciler, yükseklik ve dağların hâkim olduğu Dağlık Karabağ ve düzlüklerin hâkim olduğu, düzlük anlamına gelen Aran Karabağından çıkarılmış bulunmaktadırlar. Metinler, hem Dağlık Karabağdan hem de Aran Karabağından gelen mültecilerden derlenmiştir. Derleme sırasında önce Bakü ve çevresinde ikamet eden mültecilere başvuruldu. Daha sonra diğer illerdeki mültecilerden derleme yapıldı. İgalle birlikte bölgenin tarihi dokusunun tehlike altında bulunması yanında, her geçen gün Karabağdan gelen yaşlı mültecilerin vefatıyla bölge ağızları da yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Özellikle işgal sonrasında dünyaya gelen kuşakların yöre hakkındaki malumatları kulaktan duyma bilgilerden ibarettir. Aynı zamanda yeni nesil, yeni yerleştikleri mekânlardaki konuşmalardan da etkilenmektedir. Bundan dolayı bölgenin ağız özellikleri her geçen gün değişime uğramaktadır.