Kurtuluş Kuruluş

Türkiye, 1918 'den başlayarak büyük bir dönüşüm yaşadı, Önce bir Ulusal Kurtuluş Savaşı'yla bağımsızlık yeniden elde edildi. Bunu, 1940'lara kadar uzanan köklü reformlar dizisi izledi. Bu kitabın zamansal çerçevesi kabaca budur... Ele alman dönem tarihsel bir karakter taşımakla birlikte, bu kitap bir tarih çalışması sayılamaz. Tarihsel malzeme ve kronolojik bilgiler arka planda ve asgari ölçülerdedir. Kitabın konusu ve amacı, olaysal tarihin hikâye edilmesi, anlatılması değil, bunların arka planındaki "gizli mantık" bağlarının öne çıkarılmasıdır. Bu dönemin köklü dönüşümleri hukuk, siyasal bilim ya da siyasal sosyoloji açısından nasıl yorumlanabilir? Esas soru budur. Dolayısıyla, devlet ve iktidar bahisleri ana eksenimiz olacak. Kısaca ifade etmek gerekirse, ilgi alanımız Türk Devrim Tarihi değil, Türk Devrimi'dir... İncelenen devrim olayının iki cephesi vardır: Kurtuluş ve Kuruluş. Birincisi bağımsızlık savaşım ve bunun anlamlı özelliklerine ilişkin olup Mondros-Lozan arası dönemi kapsar (30 Ekim 1918 - 24 Temmuz 1923). İkinci süreç olan Kuruluş, birincisiyle iç içe geçmiştir. TBMM'nin açılması (23 Nisan 1920), yeni siyasal-anayasal yapılanmanın da başlangıcıdır. Kuruluş'la ilgili atılımlar 1940'lara kadar sürecektir... Bülent TANÖR