Medrese V. Üniversite Geri Kalmışlığın ve İlerlemenin Tarihçesi

Prof. Dr. Kemâl Gürüz'ün üniversite ile medreseyi kars¸ılas¸tıran eseri çok ihtiyaç duyulan bir zamanda yayımlanmaktadır. Bugün bütün dünyada üniversite kavramı artık yavas¸ yavas¸ meslek ög?renilen okul kavramı tarafından is¸gal edilmeye bas¸lanmıs¸tır. Yüksek ög?renim iyi bir is¸ bulabilmek için bir zaruret haline geld-ig?i için, demokratik hükûmetler de oy alabilmek maksadıyla yüksek ög?renim imkânını olabildig?ince genis¸ halk tabakalarına yaymak için üniversitelere baskı yapmakta, onları meslek ög?reten kurumlar haline dönüs¸türmekte ve eg?itim kalitesinin düs¸mesine neden olmaktadır. Gürüz'ün kitabında da okuyacag?ınız gibi, üniversite eg?itim ku-rumundan eg?itim ve aras¸tırma kurumuna dog?ru gelis¸mis¸ bir müessesedir. Medrese ise daha ziyade I?slâm cemiyetinin dinî ih-tiyaçlarına cevap verecek din adamı ve hukukçuları yetis¸tiren bir müessese olarak bas¸lamıs¸, sonra içine fen bilimlerini de kat- mıs¸, ama sonunda entellektüel olarak iflâs etmis¸ bir kurumdur. Gariptir ki, her iki müessesinin de temelini hazırlayan eserler ya Müslümanlar tarafından korunmus¸ ya da bizzat onlar tarafından yazılmıs¸tır. Peki, Müslüman dünyasının Orta Çag?'da bu kadar ileriyken, Yeni Çag?'da bu nispette geri kalmasının sebepleri nedir? Kaçınılmaz olarak bunun nedenleri bu dünyada eg?itimin çöküs¸ünde aranmalıdır. I?s¸te Gürüz'ün eseri üniversitenin yükselis¸i ile medresenin çöküs¸ünün analizini yaparken her ikisinin de ta-rihlerini büyük bir titizlikle elden geçiriyor, okuyucunun bu konularda sag?lam bilgilerle teçhiz olmasını sag?lıyor.