Nasıl Hata Yapmazsınız: Matematiksel Düşüncenin Gücü

Matematik dünyasının süperstarı, dünyanın gizli güzelliğini ve altında yatan mantığı ortaya çıkarıp bu gücü kucağımıza bırakıyor.

Okullarda bize öğretilen matematik, eskiler tarafından konulmuş, sorgulanması söz konusu dahi olamayan kurallar bütünü gibi görünüyor olabilir. Nasıl Hata Yapmazsınız'da Jordan Ellenberg bu bakış açısının ne kadar sınırlı olduğunu gösteriyor: Matematik, gerçek hayatta hiç karşılaşmayacağımız birtakım soyut durumlardan ibaret değildir, aksine yaptığımız her şeyde matematikten bir iz var, bütün dünya onun etrafında dönüyor.

Matematik, dünyamızın kaotik ve karmakarışık görünen yüzeyinin altında saklı yapıyı görmemizi sağlar. Yüzlerce yıllık çalışmanın ve tartışmaların sonucunda ortaya çıkmış hata yapmama bilimidir. Matematiği bir silah gibi kuşandığımızda sahip olduğumuz bilginin gerçek anlamını görebiliriz. Mesela havalimanına ne kadar erken gitmeli? “Kamuoyu” gerçekte neyi temsil eder? Neden uzun anne babaların daha kısa çocukları olur? Ve gerçekten ama gerçekten kansere yakalanma ihtimalimiz nedir?

Nasıl Hata Yapmazsınız bu soruların ve daha pek çoğunun ardındaki sürpriz gerçekleri bir matematikçinin hayatı analiz etme yöntemini kullanarak ve akademik topluluğun sahip olduğu içgörüyü jargonsuz bir şekilde ifade ederek ortaya koyuyor. Ellenberg geniş zaman ve mekân aralığında her türden konu üzerinde matematiğin izlerini sürüyor. İşte bunlardan birkaçı: beyzbol, loto şemaları, Voltaire, psikolojide tekrarlanabilirlik krizi, İtalyan Rönesansı döneminde resim, yapay diller, Öklidci olmayan geometri, obezite kıyameti, Antonin Scalia'nın suç ve ceza görüşü, cıvık mantarların psikolojisi, Facebook sizin hakkınızda ne bilebilir, neyi bilemez ve Tanrı'nın varlığı.

Ellenberg eski yeni pek çok gelişmeyi derleyip matematik eğitimi almamış insanlara ihtiyaçları olan bilgiyi sunuyor. Yazarın da ifade ettiği şekliyle “Matematik, ortak akla eklemleyebileceğiniz, ortak aklın erişimini ve gücünü katlayacak, atomik güce sahip bir protez gibidir”. Matematik yanınızda olduğu müddetçe dünyayı daha derinden anlayabilirsiniz. Nasıl Hata Yapmazsınız size bunu nasıl başaracağınızı gösterecek.

“Son derece merak uyandırıcı... Ellenberg'ün, içinde matematik ilkeleri barındıran gerçek hayattan örnekler bulma yeteneği her matematik öğretmenini kıskandıracak nitelikte. Bunların hepsini bir restoranda yediğiniz yemek sıralaması gibi akıcı bir dizi halinde sunuyor. Yol boyunca önünüze notlardan ve jargondan engeller çıkmıyor. Yazarın cıvık mantarlardan Bush-Gore oylarına ve sonra Beethoven'ın Dokuzuncu Senfoni'sine geçerkenki sakinliği aldığım entelektüel keyfin bir kısmını oluşturuyor. Matematiğin dev bir mozaik gibi her şeyi bir araya getiren unsur olması da kitabın etkileyici bir diğer yanı.”
Manil Suri, The Washington Post

“Takip etmesi kolay, esprili bir anlatım…Bu kitap doğru araçlara sahip olmadığınız için düştüğünüz gizli tuzaklardan kurtulmanıza yardımcı olacak. Matematiksel mantığın hayatımızın her noktasına nüfuz ettiğini görmenizi sağlayacak. Ellenberg'ün de dediği gibi: ‘Matematik bilmek dünya üzerindeki dağınık ve hatta kaotik görünen şeylerin altında yatan yapıyı görmenizi sağlayan bir çeşit X-ışını gibi'.”
Mario Livio, The Wall Street Journal

“Zekice, ilginç ve okuması eğlenceli… Nasıl Hata Yapmazsınız matematikten gelen süper gücünüzü keşfetmenize yardımcı olacak.”
Evelyn Lamb, Scientific American

“Charles Lutwidge Dodgson'dan Steven Strogatz'a kadar matematikçilerin hepsi hayatta ve hayal dünyasında matematiğin gücünü kullandı. Jordan Ellenberg de bu kitapta ‘matematik ortak aklın erişimini ve gücünü katlayacak, atomik güce sahip bir protez gibi' diyerek bu matematikçilerin arasına katılıyor. Akademisyen ve Slate dergisinin köşe yazarı olan Ellenberg seçimleri, ‘obezite kıyameti'ni ve hatta psikolog B. F. Skinner'ın istatistiksel olarak Shakespeare'in aliterasyonda iyi olmadığını kanıtlama çabasını temel matematik ilkeleriyle açıklamaya çalışıyor.”
Nature

“Bu kitap harika anekdotla