Osmanlı Kapısında Büyümek: Ahmet Mithat Efendi´nin Hikaye ve Romanlarında Gayrimüslim Osmanlılar

Toplumunun tüm kesimlerine ve meselelerine duyarlı olan Ahmet Mithat Efendi, eserlerinde Osmanlı’nın çok milletli yapısını yansıtmıştır. Osmanlı Devleti’nin pek çok sorunla yüz yüze kaldığı, reformlarla Batı karşısında siyasî bütünlüğünü ve varlığını sürdürmeye çalıştığı bir dönemde yazmış, bu sorunlara cevap aramıştır. Gayrimüslim nüfusun da önemli bir mesele olarak ortaya çıktığı süreçte, sorunu “Osmanlılık” üst kimliği içinde çözmek gerektiğini savunmuştur. Fazıl Gökçek, Osmanlı Kapısında Büyümek’te yazarın hikâye ve romanlarındaki gayrimüslim Osmanlıların temsil biçimleri üzerinde duruyor. Modern Türk roman ve hikâyesinin ilk ve en önemli temsilcilerinden biri olan Ahmet Mithat Efendi’nin eserlerinde gayrimüslim Osmanlıların hikâye/roman kişileri olarak nasıl yer aldıklarını inceleyerek, bu çok milletli yapının ve yazarın ideolojisinin eserlerine nasıl yansıdığını göstermeye çalışıyor. Ahmet Mithat Efendi’yi çağdaşlarıyla ve Cumhuriyet dönemi yazarlarıyla söz konusu mesele ekseninde karşılaştıran, edebiyatımızdaki yerini ve özgünlüğünü vurgulayan titiz bir çalışma.