Osmanlı'nın Ermeni'yle İmtihanı

Mondros Mütarekesi imzalandıktan sonra, Osmanlı siyasi yaşamı açısından yeni bir dönem başlamıştır. Bu süreç istikrarsız bir süreçtir. Dört yıllık bir süre içerisinde on bir tane hükümet kurulmuştur ve bu hükümetlerin beş tanesinin başında Damat Ferit Paşa, üç tanesinde Ahmet Tevfik Paşa görevlidir. Bunların dışında Ahmet İzzet Paşa, Ali Rıza Paşa, Salih Paşa sadrazamlık görevinde bulunmuşlardır. Mondros Mütarekesinden sonra kurulan Osmanlı hükümetlerinin gündemini en çok meşgul eden olay, savaş döneminde Ermeni isyanlarına ve saldırılarına karşı alınan önlemler ve bu olayda görev yapmış olan kişilerin cezalandırılmasıdır. Ermeniler, bütün kurumlarıyla Ermenilere mezalim yapıldığı iddiasını dile getirerek devletten çeşitli taleplerde bulunmuşlardır. İtilaf Devletleri ise Osmanlı hükümetlerine müdahale etmek için Ermenilerin iddialarını desteklemiş ve Osmanlı hükümetlerine bu bağlamda ciddi bir baskı uygulamışlardır. Bu bağlamda, tehcir olayı bir yandan politik bir malzeme unsuru, diğer yandan bir milleti mahkum ve yok etme aracı olarak kullanılmıştır. Mütareke ortamı da bunun için en uygun bir zemin olmuştur. Bu kitapta, Mondros Mütarekesinden sonra kurulan İstanbul hükümetlerinin Ermeni politikaları ve Ermenilerin bu hükümetler dönemindeki faaliyetleri belgeleriyle incelenmiş, Osmanlının son nefeste Ermenilerle yaşadığı imtihanlar tüm çıplaklığıyla gözler önüne serilmiştir