Sözleşmeyi İhlale Yöneltme

Sözleşmelerin ihlal edilmesinin hukuken arzu edilmediği ve ihlalin tazminatı gerektirdiği açıktır. Fakat bu ihlalde sözleşmeye taraf olmayan bir kişinin yöneltmesinin etkili olduğu varsayımlarda sözleşmeye bu şekilde dışarıdan müdahalede bulunan kişinin fiilinin de hukuken yaptırıma bağlanmasının gerekip gerekmediği hakkında düşünülmelidir. Sözleşmeye taraf olmayan kişilerin mevcut sözleşme ilişkilerine bu tür bir müdahalede bulunması, birçok hukuk sisteminde çeşitli yaptırımlara tabi tutulmuştur ve söz konusu ülkelerde bu yaptırımın yerindeliği ve gerekliliği hukuki tartışma konusu olmuştur. Zira bu yaptırımın özellikle borçlar hukukunun temel ilkeleri ve rekabet serbestisi ile bağdaştırılması zordur. Nitekim Türkiye'de de 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 55. maddesinin 1. fıkrasının b. bendinde sözleşmeyi ihlale ve sonra erdirmeye yöneltme ayrı bir haksız rekabet kategorisi olarak düzenlenmiştir ve bu maddenin yerindeliği daha kanun yürürlüğe girmeden Rekabet Kurulu önünde gelen bir davada tartışılmıştır. Elinizdeki çalışma, sözleşmeyi ihlale yöneltmenin Türk hukukunda ne kapsamda ve ne şekilde yaptırıma bağlandığına ve uygulamanın ne şekilde gelişmesi gerektiğine odaklanmaktadır.(ARKA KAPAKTAN)



İÇİNDEKİLER



GİRİŞ

I. SUNUŞ

II. İNCELEME PLANI

III. KONUNUN SINIRLANMASI VE KULLANILACAK OLAN TERMİNOLOJİNİN BELİRLENMESİ



BİRİNCİ BÖLÜM

SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTMENİN YAPTIRIMA BAĞLANMASININ YERİNDELİĞİ

I. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ DURUM

A. Roma Hukuku

B. Almanya

C. İngiltere

D. ABD

E. Fransa

F. Diğer Ülkeler

G. Uluslararası Uyum Çalışmalarında Sözleşmeyi İhlale Yöneltme Örneği Olarak DCFR

II. MENFAAT ÇATIŞMASININ VE OLASI YAPTIRIMLARIN ETKİSİNİN TESPİTİ

III. YÖNELTENİN AMACININ YAPILACAK OLAN DEĞERLENDİRMEYE ETKİSİ

IV. SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTMENİN ENGELLENMESİ

A. Görüşlerin Tespiti

B. Ahde Vefa İlkesinin ve Aynen İfa Talebinin Güçlendirilmesi

C. Sözleşmesel Yaptırımların Etkisiz Kalmasına Neden Olunması

D. Alacaklının Zararının Tam Olarak Karşılanamaması Riski

E. Kamu Düzenine Aykırılık

F. Dürüst ve Bozulmamış Rekabetin Sağlanması

G. Ahlaka Aykırılık

H. Alacaklının Alacağını Tahsil Etme İhtimalinin Artırılması

V. SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTMENİN SERBEST BIRAKILMASI

A. Görüşlerin Tespiti

B. Sözleşmelerin Nispiliği İlkesi

C. Anayasal Sözleşme Serbestisi ve Düşünce Açıklama Özgürlüğü

D. Piyasadaki Rekabeti Sınırlanması

E. Mutlak ve Nispi Haklar Arasında Ara Bir Kategori Yaratılması

F. Salt Malvarlığı Zararlarının Kural Olarak Tazmin Edilememesi

VI. Ara Sonuç



İKİNCİ BÖLÜM

SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTMENİN BORÇLAR KANUNU'NUN GENEL HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

I. İNCELEME SIRASININ BELİRLENMESİ

II. TBK M. 49/ F. 1 ÇERÇEVESİNDE SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTME

A. TBK m. 49 / f. 1'deki Hukuka Aykırılık Unsuru

B. Sözleşmeyi İhlale Yöneltmenin Hukuka Aykırılığı Tartışması

C. Ara Sonuç

III. TBK M. 49/ F. 2 ÇERÇEVESİNDE SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTME

A. TBK m. 49/ f. 2'nin Amacı

B. TBK m. 49/ f. 2'nin Şartları ve Sözleşmeyi İhlale Yöneltme

C. Ara Sonuç

IV. TİCARİ OLMAYAN FAALİYETLERDE SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTME ( TBK M. 57)

A. Sorumluluğun Şartları

B. Diğer Hususlar

C. Ara Sonuç

V. TBK M. 61'İN SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTMENİN YAPTIRIMA BAĞLANMASI NOKTASINDA UYGULANABİLİRLİĞİ

A. TBK m. 61'de İştirak Edenler İçin Öngörülen Sorumluluk

B. TBK m. 114/ f. 2'nin Kapsamı

C. Sözleşmeyi İhlale Yöneltme Açısından Değerlendirme



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TİCARET VE İŞ KANUNU'NDA YER ALAN ÖZEL DÜZENLEMELER ÇERÇEVESİNDE SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTME

I. TİCARET KANUNU'NUN HAKSIZ REKABET HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTME

A. Türk Ticaret Kanunu'nun Haksız Rekabet Hükümlerinin Sistematiği ve İnceleme Sırasının Belirlenmesi

B. Ticaret Kanunu'ndaki Haksız Rekabet Düzenlemelerinin Amacı

C. Yöneltmenin Peşinen Haksız Rekabet Teşkil Edip Etmediği Sorunu

D. TTK m. 54/ f. 2 Çerçevesinde Sözleşmeyi İhlale Yöneltme

E. TTK m. 55/ f. 1/ b. b Çerçevesinde Sözleşmeyi İhlale Yöneltme

F. Müşterileri İhlale Yöneltme

G. Rüşvet Yoluyla İhlale Yöneltme

H. Sır Açıklamaya Yöneltme

I. Cayma Hakkını Kullanmaya Yöneltme

J. Ara Sonuç

II. İşK M. 23 ÇERÇEVESİNDE SÖZLEŞMEYİ FESHE YÖNELTME

A. İşK m. 23'ün Düzenlenme Süreci ve Amacı

B. İşK m. 23'ün Şartları

C. İşçinin Feshe Yöneltilmesinde Diğer Kişilerin Dahli

D. Hükmün Değerlendirilmesi

E. Ara Sonuç



DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

YAPTIRIMLAR VE DİĞER SORUNLAR

I. SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTME NEDENİ İLE SÖZ KONUSU OLABİLECEK YAPTIRIMLAR

A. Borçlu ile Yönelten Arasında Kurulan Sözleşmenin Geçerliliği

B. Türk Ticaret Kanunda Yer Alan Yaptırımlar

C. TBK m. 49/ f. 2 Çerçevesinde Öngörülen Yaptırımlar

D. TBK m. 57'de Öngörülen Yaptırımlar

E. İşK m. 23'ün İhlaline Bağlanan Yaptırımlar

II. MÜTESELSİL SORUMLULUK VE RÜCU İLİŞKİSİ

III. ZAMANAŞIMI SÜRESİ

A. Genel Olarak

B. Aynı Zamanda Suç Teşkil Eden Yöneltmelerde Uygulanacak Olan Zamanaşımı Süresi

IV. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

V. SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTMENİN İSPATLANMASI

VI. SÖZLEŞMEYİ İHLALE YÖNELTMEYİ YAPTIRIMA BAĞLAYAN HÜKÜMLERİN YARIŞMASI VE UYGULAMA SIRASI

A. Genel Olarak Yarışma

B. Sözleşmeyi İhlale Yöneltmeyi Yaptırıma Bağlayan Hükümlerin Yarışması ve Uygulama Sırası

SONUÇ