Türkiye'de Bireysel Emeklilik Sistemi (Beklentiler ve Gerçekleşmeler)

Sosyal güvenlik sistemleri, finansman ve aktüeryal denge sorunları başta olmak üzere bir takım yapısal sorunları ile hep gündemde olmuştur. Söz konusu sorunlar yeni sistem arayışlarını hızlandırırken özellikle batılı ülkelerde 1980'lerden itibaren bireysel emeklilik sistemleri üzerinde çalışmalar başlamış ve kısa sürede içinde, bireysel emeklilik sistemi birçok ülkede mevcut emeklilik sistemlerinin tamamlayıcısı olarak kullanılmaya başlanılmıştır. Türkiye'de de sosyal güvenlik sistemindeki benzer sorunlar nedeniyle 2001 yılında 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Kanunu ile sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak bireysel emeklilik sistemi yürürlüğe girmiştir. Söz konusu kanunla bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik dönemlerinde refah düzeylerinin yükseltilmesi, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamın artırılması ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunulması hedeflenmiştir. Sistemin hedeflenen amaçları gerçekleştirilebilmesi ve beklentilere cevap verebilmesi bakımından sisteme 2013 yılından itibaren vergi teşvikleri yerine devlet katkısı ile destek olunması söz konusu olmuş, 2017 yılından itibaren ise otomatik katılım sistemi getirilmiştir. Beklentileri ve gerçekleşmeleri ile Türkiye'de bireysel emeklilik sisteminin incelendiği bu çalışmada bireysel emeklilik sisteminin Türkiye için ifade ettiği anlam; sistemin ortaya çıkışı, gelişimi, finansmanı, sorunları ve seçili ülke karşılaştırmaları üzerinden değerlendirilmiştir. Sistemden beklentiler, gerçekleşmeler ile karşılaştırılarak Türkiye'de bireysel emeklilik sisteminin ne denli başarılı olduğu da incelenmeye çalışılmıştır.