Yaşam ve Yazgı (3 Kitap-Kutulu)

Grossmanın eseri, toprak altında yatanların sesi, baskı rejimlerinin yaşama ve özgürlüğe asla galip gelemeyeceğinin ölümsüz bir belgesi olmaya devam ediyor. Sovyet Rusyanın büyük yazarlarından ve tarihin en önemli savaş muhabirlerinden Vasili Grossman (1905-1964), başyapıtı Yaşam ve Yazgıyı 1950lerde kaleme aldı. Ustası Tolstoyun dev eseri Savaş ve Barış gibi, büyük bir muharebenin, İkinci Dünya Savaşındaki Stalingrad Savunmasının etrafında şekillenen bir dönem romanı olan Yaşam ve Yazgı, her şeye rağmen direnen insanların kaderini anlatmakla kalmıyor, Stalin Rusyasında yaşananları gerçekçi bir dille gözler önüne seriyordu. Stalinin ölümünden sonra yaşanan yumuşama döneminde kitabın yayımlanabileceğini düşünen Grossman, yanılıyordu. Yetkililer yazarı değil ama kitabı mahkûm etti. KGB müsveddelerine, hatta daktilo şeritlerine bile el koydu. Politbürodan Mihail Suslovun deyişiyle, Kitabın yayımlanabilmesi için en az 300 yıl geçmesi gerekiyordu. Grossman, umutsuzluk ve hayal kırıklığı içinde, 1964te öldü. Ancak Yaşam ve Yazgının yazgısı, yazarından farklı oldu. Kitabın iki kopyası daha vardı ve gizlice ülke dışına çıkarıldı; 80lerden sonra Batıda basıldığında, özellikle Fransa, İngiltere ve ABDde büyük yankı uyandırarak zamanla bir milyonun üzerinde okura ulaştı. Eleştirmenlerin XX. yüzyılı Savaş ve Barışı olarak tanımladığı Yaşam ve Yazgı, nihayet Türkçede. Okuma kolaylığı açısından üç cilde bölünmüş, özel kutusu içinde ve birinci baskıya özel fiyatla.